با کودکی که زیر بار اشتباهش نمی رود، چه کنیم؟

شاید شما هم با این موقعیت برخورد کرده باشید که کودک شما کار اشتباهی را انجام دهد و بعد چون کسی شاهد آن نبوده از قبول مسوولیت کاری که کرده شانه خالی کند و حتی به دروغ بگوید که آن را انجام نداده است. خیلی از مواقع والدین مطمئن هستند که کودک شان مقصر موضوع یا فاعل کار اشتباه است اما وقتی با دروغگویی و انکار او مواجه می شوند درمی مانند که چه رفتاری در این شرایط مناسب است؟ آیا باید کودک را هم به خاطر دروغگویی و هم به خاطر کار زشتش تنبیه کرد؟ آیا بهتر است که کودک را وادار به اعتراف کنید تا دروغگویی برای او تبدیل به یک عادت نشود؟ از چه راهی می توان به این نتیجه رسید؟
پرسش های مان را با دکتر مهراندخت پورشایگان، روانشناس کودک و نوجوان در میان می گذاریم و او توضیح می دهد: ابتدا بگذارید این موضوع را تذکر بدهم که وظیفه هر پدرومادری آموزش کودک است و نه تنبیه او. ابزارهای تنبیه و تشویق باید در راستای آموزش کودک به کار گرفته شود نه در جهت تلافی کار بد کودک و دروغگویی او. پس در وهله اول شما باید سعی کنید که کودک را متوجه دروغگویی خود بکنید و به او توضیح دهید که دروغگویی زشتی کار او را دوچندان می کند.

این روانشناس کودک و نوجوان در ادامه می گوید: اگر کودک شما به کاری که انجام داده است اعتراف نمی کند و دروغ می گوید نباید با روش های اشتباه او را وادار به اعتراف کنید. به عنوان مثال، برخی از والدین برای اینکه از انجام کار اشتباه توسط کودک خود مطمئن شوند، اعتماد او را جلب کرده و به او احساس در امان بودن می دهند و می گویند: «اگر فلان کار را انجام داده ای ایرادی ندارد...» تا کودک به کار اشتباه خود اعتراف کند. اما این روش نادرستی برای اعتراف گرفتن از کودک است. زیرا در اغلب موارد والدین سر قولی که داده اند، باقی نمی مانند و به محض اینکه کودک به کار اشتباه خود اعتراف می کند او را تنبیه و مجازات می کنند. این موضوع اعتماد کودک را نسبت به والدین خدشه دار می کند و باعث منزوی شدن و پنهان کاری کودک می شود.
از طرف دیگر اگر هم والدین بخواهند به حرفی که زده اند وفادار بمانند و واقعا انجام آن کار اشتباه را بدون ایراد و اشکال بدانند تکرار آن عمل نادرست برای کودک بی تفاوت می شود. چون پیش از این والدین به او اطمینان داده اند که انجام آن کار ایرادی ندارد و تنها باید به انجام آن اعتراف کند. این شیوه باعث می شود که کودک خونسردانه کار اشتباهش را تکرار کند.
پورشایگان به روش درست اشاره می کند و می گوید: والدین باید در انتخاب کلمات در صحبت با کودک دقت کنند! به جای جمله قبلی ما می توانیم بگوییم چون عمدا این کار اشتباه را انجام ندادی و متوجه ضررهای کاری که کردی، نبودی تو را می بخشیم و بعد از اینکه کودک به کار خودش اعتراف کرد می توانید از او بخواهید که دفعه بعد این کار را تکرار نکند چون این زیان ها را دارد و برایش در مورد ناراحتی و ضرری که این کار برای خودش یا اطرافیان ایجاد می کند، توضیح دهید.
مهراندخت پورشایگان، روانشناس کودک و نوجوان در ادامه درباره علت دروغگویی کودک توضیح می دهد و می گوید: وقتی کودک از قبول اشتباهش سر باز می زند و به اصطلاح زیر بار نمی رود که دروغ گفته و فلان کار را انجام داده و بعد منکر شده است به این علت است که می خواهد عزت نفسش را حفظ کند. در واقع کودک نگران اعتباری است که نزد پدرومادر یا اطرافیان دارد و نمی خواهد جلوی آنها خرد شود. تحسین دیگران و برداشتی که از کودک دارند که تو بچه خوبی هستی... یا خیلی باهوشی و... باعث می شود کودک برای خودش یک جایگاه را در ذهن اطرافیان تصور کند که با برملاشدن اشتباهش این جایگاه ممکن است به کلی فرو بریزد. کودک نگران این است که ارزشش در نزد پدرومادر کم شود و به همین دلیل دروغ می گوید. این مساله از این جهت اهمیت دارد که در مقابل اشتباهات یا کاستی های کودک ارزش و اعتبار او را زیر سوال نبریم و در مقابل اشتباهات او واکنش شدید نشان ندهیم. مثل اینکه بگوییم دیگر به تو اعتماد ندارم که دروغ گفتی یا اینکه دیگر دوستت ندارم... این جملات اشتباه است و احساس پنهان کاری و دروغ را در کودک تقویت می کند.
این روانشناس در نهایت تاکید می کند: به جای این برخوردها بهتر است به او بگوییم که تو پسر یا دختر خیلی خوبی هستی و ما دوستت داریم اما اگر به این کار اشتباه ادامه بدهی این ضررها را برای تو و بقیه دارد و به او یاد بدهیم که اگر اشتباهی انجام دادی اما حقیقت را گفتی و به کارت اعتراف کردی ما زودتر تو را می بخشیم تا اینکه اصلا نگویی. با این روش کودک احساس امنیت و آرامش بیشتری می کند و احساس بی ارزشی و طرد شدن به او دست نمی دهد

جدیدترین بازی ها

کتاب های تخفیف دار

جدیدترین کتاب ها

پرفروش ترین بازی ها

پرفروش ترین کتاب ها

با کودکی که زیر بار اشتباهش نمی رود، چه کنیم؟

اخبار سایت

معرفی موسسات

تبلیغات